Η λέξη "ρεμπέτικο" πρωτοεμφανίστηκε σε δύο ετικέτες δίσκων γραμμοφώνου, οι οποίοι εκδόθηκαν στην Κωνσταντινούπολη το 1912 και 1913 (μάλλον...). Ως "ρεμπέτικα", λοιπόν, χαρακτηρίστηκαν δύο ελαφρά τραγούδια, το ένα μάλιστα επιθεωρησιακό. Αντί να γράψουν "μποέμικο", έγραψαν "ρεμπέτικο'', επινοώντας μία λέξη με ελληνική ρίζα. Ό,τι μπόρεσα να βρω για την ιστορία της λέξης, τα έγραψα στο βιβλιαράκι μου Περί της λέξεως "ρεμπέτικο" το ανάγνωσμα... και άλλα (Εκδόσεις, ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, 2006 και επανέκδοση το 2010). Εδώ σάς έχω αυτές τις δύο ετικέτες, αλλά και τον ήχο των τραγουδιών, καθαρό όσο γινόταν.
Για το τραγούδι "Απονιά", το οποίο πρέπει να ήταν επιτυχία της εποχής, μιλάει η Αγγέλα Παπάζογλου στο βιβλίο της "Τα χαΐρια μας εδώ", στη σελίδα 275. Και διηγείται ότι ένα βράδυ που δούλευε ως τραγουδίστρια στο πολυτελές κέντρο "Μέλης", της γυρέψαν κάτι Εβραίοι πελάτες να τους πει την "Απονιά". Σπαρταριστό περιστατικό, διαβάστε το.
Ελληνική Εστουδιαντίνα, 1912
Γιάγκος Ψαμαθιανός, 1913
 |
| Αρχείο Γ. Καρζάκη |
 |
| Αρχείο Γ. Καρζάκη |