Διάφορες ηχογραφήσεις μου
Σας λέω και δυο λόγια για κάθε τραγούδι. Τα τραγούδια ήταν όλα δικά μου (στίχοι και μουσική) εκτός από δύο περιπτώσεις στίχων, που θα αναφερθούν στην ώρα τους. Ξεκίνησα με "Τα έξη παιδιά", από το LP "Δωμάτιο", το οποίο είχε κυκλοφορήσει την προηγούμενη χρονιά, το 1968, και το ...πρόβαλλα.
Τα έξη παιδιά
"Ο Ανέστης ο μπεκρής", το οποίο (αν θυμάμαι καλά) ακούστηκε δημόσια για πρώτη φορά. Δε φωτογραφίζω κανένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά περιγράφω αφαιρετικά έναν άκακο, ευαίσθητο και ονειροπόλο ανθρωπάκο, ο οποίος όμως ήταν "αριστερός" και η έλλειψη του "Ε" ("Ε"θνικόφρων) από τον φάκελό του, τού χάλασε τη ζωή... και έτσι κατέφυγε στο κρασί! (Λυπάμαι πολύ, αλλά έχω ξεχάσει το όνομα του νεαρού που έπαιζε μπουζούκι).
Ο Ανέστης ο μπεκρής
Το πιο γνωστό και αγαπητό τραγούδι από το "Δωμάτιο", το οποίο είχε και τη θέση του στο ραδιόφωνο, ήταν ο καρσιλαμάς (περίπου...) "Στην Άνω Τούμπα". Τους στίχους έγραψε ο πολυτάλαντος Φίλιππος Κούκουνος. Θυμάμαι που ερχόντουσαν στη μπουάτ κάποιοι που μού συστήνονταν σαν ΠΑΟΚ-τζήδες και ζητούσαν επίμονα να το ακούσουν.
Το τραγούδι "Η Κυρία" είχε πολύ πέραση στη μπουάτ, αφού είχε διαδοθεί το -κρυμμένο- μυστικό του. "Κυρία" ήταν η "Ασφάλεια", τέλος πάντων ο "ασφαλίτης" που ταλαιπωρούσε όσους δεν ήταν στην ίδια "ομάδα" μ' αυτόν και το σινάφι του.
Η Κυρία
"Τα αραπάκια" έχουν την ιστορία τους. Κατ' αρχήν, οι στίχοι είναι του πανέξυπνου Στέφανου Ρικούδη, φοιτητή -τότε- της οδοντιατρικής, πολύ καλού φίλου μου, αναπόσπαστου μέλους της στενής παρέας, με ...ακραίο χιούμορ ενίοτε (μέχρι και τα μουστάκια του είχε βάψει μπλε, κάποια φορά) και αθεράπευτα ερωτιάρη για όσο -και μόνο- διάστημα ήταν καψούρης. Ερχόταν, λοιπόν, στην μπουάτ και συχνά μου έφερνε στιχάκια που είχε γράψει ακόμα και το ίδιο απόγευμα, τα οποία είχαν πάντα μία επικαιρότητα, όπως για παράδειγμα η "Μηνιγγίτιδα". Κάποια στιγμή, προς το τέλος της βραδιάς, ανέβαινε και αυτός στο πάλκο, τα απήγγελε, εγώ με την κιθάρα έλεγα κάνα στιχάκι μελοποιημένο στο πόδι, χόρευε κιόλας στο μικρό πάλκο, έλεγε συνέχεια τραγουδιστά "τιάραμ, τιάραμ..." και ο κόσμος πολύ το είχε αγαπήσει το όλον. Να, εδώ, μια χαρακτηριστική φωτογραφία.
Να κι ένα σύγχρονο ...αλίευμα από το διαδίκτυο για την μπουάτ "107".
Χαλαρώσαμε, αλλά αλλιώς δεν έχει νοστιμάδα... Ένα βράδυ, που λέτε, μου έφερε ένα χαρτί με "Τα αραπάκια". Ενθουσιάστηκα όταν διάβασα τους στίχους, του είπα ότι θέλω να το μελοποιήσω κανονικά με τη ησυχία μου. Μετά τη μπουάτ, στο σπίτι μου -στο κουζινάκι, που δεν είχε δίπλα υπνοδωμάτια- βάζοντας κι ένα πανί κάτω από τις χορδές της κιθάρας για να μην ακούγεται, μέχρι να ξημερώσει το έφτιαξα. Το ηχογράφησα μάλιστα -ψιθυριστά- στο GRUNDIG TK-14, με τα καρούλια.
Έγινε πολύ αγαπητό το κομμάτι, το ζητούσαν παντού επίμονα, μέχρι και σε μια ταβέρνα, στα Βασιλικά, που είχαμε πάει παρέα, μου έφεραν μία κιθάρα και ...το είπα. Το τραγουδούσαν διάφοροι σε μπουάτ, ακόμα και στην Αθήνα. Με ρωτούσαν πού να το βρούνε, αλλά -φυσικά- δε γινόταν τότε να βγει σε δίσκο...
Τα αραπάκια, πάντως, συμβόλιζαν το λαουτζίκο, τα κροκοδειλάκια τους χουνταίους "επιβήτορες" και ο "σερίφης με τα μουστάκια" τον εκδικητή. (Κάποιοι ρωτούσαν μήπως αυτός ήταν ο Στάλιν, για να εισπράξουν ένα ατελείωτο "μπρρρρρρρ").
Τα αραπάκια, Στίχοι Σ. Ρικούδης
"Η εξομολόγηση της παρθένας", ήταν ένα τραγούδι για την υποκρισία της Εκκλησίας και την άριστη -πάντα!- σχέση της με την εξουσία (και αντιστρόφως...).
Η εξομολόγηση της παρθένας
***********************************************************************
Η συναυλία στο θέατρο κινηματοθέατρο "Ορφέας", Αθήνα, στις 17-5-1970
Κι αυτή ήταν μία νεανική συναυλία με διάφορες συμμετοχές, ούτε σύγκριση όμως με αυτήν της Θεσσαλονίκης, κυρίως στην ποιότητα. (Πολύ ...γραβατωμέη καλλιτεχνικώς, ρε παιδί μου!). Η πιο συμπαθής συμμετοχή, ήταν αυτή της Δέσποινας Γλέζου. Καλά πήγα κι εκεί, πάλι είπα τα πιο πολλά τραγούδια με τα "μπιζαρίσματα" του κοινού, όμως η αρχή ήταν κάπως επεισοδιακή. Βγήκα πρώτα εγώ με την κιθάρα μου, φορώντας καρέ πουκάμισο και τζιν, κάτι που δε φαίνεται να άρεσε και τόσο στον παρουσιαστή. Αλλά όταν σε λίγο βγήκε ο πιανίστας που θα έπαιζε μαζί μου, ο ικανός και συμπαθέστατος Τάκης (Δημήτρης) Αναστασίου, το πράγμα πήρε άσχημη τροπή. Κι αυτό γιατί ο Τάκης βγήκε στη σκηνή με τσιγάρο στο στόμα, με "μαστούρικο" μπλαζέ ύφος και ένα σατανικό χαμόγελο, απορίας άξιο το πώς δε του έπεφτε το τσιγάρο... Ο παρουσιαστής προσπάθησε να τον ...συνεφέρει αλλά ο Τάκης αδιαφορούσε και αρνιόταν να σβήσει το τσιγάρο, εγώ γελούσα του κερατά και χτύπαγα ακόρντα στην κιθάρα μου, το κοινό το είχαμε κερδίσει αφού γέλαγε κι αυτό, χειροκροτούσε και φώναζε "μπράβο" και "οοο", τελικά ο Τάκης πείστηκε να σβήσει το τσιγάρο κι έτσι άρχισε η παρουσίασή μας από τον κομφερανσιέ (τρομάρα του) και το πρόγραμμά μας.
Η ηχογράφηση του δικού μας, αποκλειστικά, μέρους σ' αυτήν τη συναυλία, έγινε ερασιτεχνικά από κάποιον γνωστό μας με το "όρθιο" και ασήκωτο, καρουλο-μαγνητόφωνό του, Φίλιπς νομίζω. Ηχογραφούσε ο άνθρωπος με το μικρόφωνο δίπλα σ' ένα μεγάφωνο... (δε μπόρεσε να γράψει "εσωτερικά" από την κονσόλα). Αποτέλεσμα ήταν ένας κακός ήχος, αλλά το χειρότερο είναι ότι έχει τονιστεί πάρα πολύ το σίγμα μου στο τραγούδι λες και ...τσέβδιζα ή λες και μου λείπανε μπροστινά δόντια! Το ηχογράφημα, ψηφιοποιημένο, πήγε στην "εντατική" αλλά δυστυχώς δε βγήκε πολύ βελτιωμένο, στο σημείο αυτό. Τέλος πάντων, έτσι για ...ιστορικούς λόγους, σας βάζω -κατά σειρά- τα τέσσερα τραγούδια που παίξαμε, ελπίζοντας μελλοντικά η τεχνολογία να βοηθήσει περισσότερο.
Στην Άνω Τούμπα, Στίχοι: Φ. Κούκουνος
"Το πειρατικό", σε στίχους Νίκου Καββαδία. Ο ποιητής το έχει ονομάσει "Αρμίδα" στη συλλογή του "Πούσι" (1947). Ένιωσα μεγάλη χαρά και κάτι σαν ...υπερηφάνεια (;), όταν έμαθα ότι ήμουν ο πρώτος που μελοποίησε Καββαδία. Ήταν "φρέσκο" κομμάτι, ούτε καν την ενορχήστρωση είχα σκεφτεί, και σκέφτηκα να το παίξω για πρώτη φορά δημόσια σ' αυτήν τη συναυλία. Την επόμενη χρονιά μπήκε στο "Επεισόδιο". Δείτε ΕΔΩ.
Το πειρατικό (Αρμίδα), Στίχοι: Ν. Καββαδία
"Τουρίστες", μια παρωδία για κάποιους ξένους τουρίστες της εποχής, που ερχόντουσαν στην Ελλάδα από πλούσιες χώρες, αλλά οικονομικά "ξεβράκωτοι" και εμφανισιακά ...βαπτισμένοι στην κολυμβήθρα του Woodstock! Έχει κι άλλες σπόντες, ανάλογα πώς τις "διαβάζει" κανείς. Κι αυτό το τραγούδι παρουσιαζόταν δημόσια για πρώτη φορά και -επίσης- μπήκε στο "Επεισόδιο". Δείτε κι ΕΔΩ.
Τουρίστες
Τα αραπάκια, Στίχοι Σ. Ρικούδης
Να τελειώσω με κάτι σπαρταριστό. Μετά τη συναυλία (θυμίζω, είμαστε στα 1970, στο μέσον της Χούντας) με πλησίασε ένας αξιωματικός της αστυνομίας και μου λέει με ευγένεια ότι περιμένει για μένα μία λιμουζίνα της αστυνομίας για να με πάει στο σπίτι μου. Εγώ αμέσως σκέφτηκα ότι αυτό θα ήταν ένας ...ευγενής τρόπος για να πάμε στη Μπουμπουλίνας, όπου θα με ...ρωτούσαν για τα "αραπάκια με τα μαύρα κωλαράκια", για τα "χασισωμένα πειρατικά" και για τους τουρίστες που "πηδιούνται στη λιακάδα...", που είχαν ξεσηκώσει και το κοινό της συναυλίας! Του δικαιολογήθηκα ότι υποσχέθηκα να φύγω μαζί με την παρέα μου, να πάρουμε και το βαρύ μαγνητόφωνο και τέλος πάντων να μην ...τον ενοχλήσουμε. Αυτός επέμενε να έρθει όλη η παρέα στο αυτοκίνητο κι αν δε χωράει -είπε- θα βρεθεί κι άλλο. Διέταξε τον οδηγό να σηκώσει το μαγνητόφωνο και να μας πάει όπου θέλουμε, μάλιστα μού έκανε χειραψία φεύγοντας. Τι να κάνουμε; Περάσαμε όλοι -νομίζω έξη άτομα- στη ...λεμοζίνα, και ο δυστυχής οδηγός μετέφερε το πολλών ...οκάδων μαγνητόφωνο στο πορτμπαγκάζ. Πήγαμε πρώτα το μηχάνημα στο σπίτι του ιδιοκτήτη του και μετά παρακαλέσαμε τον οδηγό να μας πάει σε μια ταβέρνα. Το έκανε με καλή διάθεση κι όλα πήγαν πρίμα. (Βέβαια, καλού-κακού, είχαμε βάλει δίπλα του το κορίτσι με το κοντύτερο φόρεμα στην παρέα).
**********************************************************************
Η συναυλία στο "Teatern 9", Στοκχόλμη, 4-9-1977
Πρόκειται για μία συμμετοχή μου στη συναυλία "Internationell Folkmusik", στο θέατρο "Teatern 9", στη Στοκχόλμη, σχεδόν πάνω στα νερά του Slussen . Πήγα με το συγκρότημά μου "Anonym '77" ("Οι Ανώνυμοι του 1977"), που το αποτελούσαν οι: Krister, Olle, Dag, Eva, ο Γιάννης ο Μάγος, Yrja, Anna και εγώ. Να σας πω εδώ, κάτι σημαντικό. Ότι δηλαδή σ' αυτή συναυλία συμμετείχαν αλλοεθνείς -δηλαδή μουσικοί και τραγουδιστές από πολλές χώρες- που ζούσαν στη Στοκχόλμη. Μαζί βέβαια και με κάποιους Σουηδούς. Α! και επ' αμοιβή! Για να γίνω και λίγο ...κακός, έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο στα ...ημέτερα "ύδατα"; (Ντροπή μας, και μόνο. Θα έλεγα ντροπή ...ψωρολακόστενα). Ξέχασα! Και με είσοδο 10 κορώνες περικαλώ, αξίας -τότε- όσο περίπου 10 ευρώα σήμερα. Όχι λαϊκίστικα και ύποπτα "δημόσια" (Χ)εστιβάλ, με δωρεάν είσοδο, με τις μίζες να πηγαίνουν σύννεφο και κανένας να μη μιλάει...
Παίξαμε, εκείνη τη μέρα, τη "Χοντρή γιαγιά" (το τραγούδι υπάρχει με τρία όργανα στο LP "Διά ταύτα...", κλικ εδώ). Στο θέατρο ακούστηκαν επτά όργανα.
Πριν αρχίσουμε, η 12-χρονη (Γερμανοσουηδέζα) κόρη του Olle (Γερμανός), διάβασε μετάφραση των στίχων στα σουηδικά. Πολύ ωραία στιγμή, κάναμε αμέσως τη ...διαφορά! Να τα στιχάκια στα ελληνικά.
ΧΟΝΤΡΗ ΓΙΑΓΙΑ (Στον Μάνο Χατζιδάκι)
Στίχοι-μουσική: Πάνος Σαββόπουλος
(Μη ...βρίσετε, σας παρακαλώ, για την ποιότητα της ηχογράφησης). Όταν μάθαμε ότι δε θα ηχογραφούνταν η συναυλία, ένας φίλος μου -ο Arne- προθυμοποιήθηκε να φέρει το φορητό του κασετοφωνάκι και να ..δράσει την κατάλληλη στιγμή. Το λέω αυτό, γιατί μόλις τελείωσαν οι μουσικοί που έπαιξαν πριν από μας, ο Arne πήγε κι έστησε το κασετοφωνάκι του στο μέσον του πάλκου, μπροστά-μπροστά. Πριν του πει οτιδήποτε ο γλυκύτατος Φιλανδοσουηδός παρουσιαστής, ο Arne του φώναξε, δείχνοντάς μας "De ska mörda mig..." (ήγουν "Αυτοί θα με ...σκοτώσουν!). Κι ο άλλος άνοιξε τα χέρια του και του χαμογέλασε... (Όχι σαν τον προηγούμενο ...μούργο). Τέλος πάντων, από ένα μαγνητοφωνάκι που ηχογραφεί εφτά νοματαίους να παίζουν, δεν πρέπει να περιμένετε πολλά πράγματα. Όσοι παίξαμε, τη θεωρούσαμε "ντοκουμέντο" αυτή την ηχογράφηση. Μάλιστα ...ζήλευαν οι αλλοεθνείς φίλοι μας μουσικοί και τραγουδιστές, κυρίως οι ωραίοι τύποι Χιλιανοί, (αχ! η τραγουδίστριά τους, μια μελαχρινή παραδεισένια "κόλαση"...). Εν παρενθέσει, κάτι σπαρταριστό με τους Χιλιανούς φίλους. Όταν, λοιπόν, συναντούσαν κάποιον της μουσικής μου παρέας -συνήθως στο "Bokkaffe" της Drotnngsgatan- τον ρωτούσαν για μένα σε ...ισπανοσουηδικά, ως εξής:"Var är ...l' otro tipo el?" (Πού είναι ο άλλος ο τύπος;).
Χοντρή γιαγιά
Φάγαμε μακρύ χειροκρότημα -μετά τη "Χοντρή γιαγιά- κι έτσι "αναγκαστήκαμε" (δηλαδή, τραβάτε με κι ας κλαίω...) να παίξουμε και δεύτερο κομμάτι. Διάλεξα το "Σάββας" (έχει εκδοθεί κι αυτό στο LP "Διά ταύτα...", κλικ εδώ). Πρόκειται για κομμάτι οργανικό, τρίσημο στο ρυθμό (δηλαδή βαλσάκι), το οποίο ξεσήκωσε το κοινό που χτυπούσε ρυθμικά παλαμάκια, ενώ και κάποιοι σηκώθηκαν και χόρευαν στους διαδρόμους της αίθουσας. Εμείς, από ένα σημείο και πέρα αυτοσχεδιάζαμε για να μη διακόψουμε το ...κοινό. Από 5 -περίπου- λεπτά που είναι η διάρκειά του, το υπερδιπλασιάσαμε! Μόνο που ο Arne με το κασετοφωνάκι, μόλις τελείωσε η "Χοντρή γιαγιά", την έκανε για να πάρει το γιό του από κάποια "δραστηριότητά" του (Ishokey?). Ούτε όλα τα χειροκροτήματα που μας χάρισαν, έγραψε! Όμως θα σας βάλω μία ηχογράφηση του "Σάββας" η οποία έγινε κατά τη διάρκεια μιας πρόβας, με την ίδια ορχήστρα, στο σπίτι μου στο Lappis. Έτσι, ακριβώς, το παίξαμε στη συναυλία, μόνο που "λείπουν" οι αυτοσχεδιασμοί, τα ρυθμικά παλαμάκια και οι φωνές... Για διάφορους λόγους, που εξηγώ στο ένθετο του LP "Διά ταύτα...", το κομμάτι αυτό δεν έχει στιχάκια. Όμως η Yrja (...μετρ στην ερμηνεία τζαζ και μπλουζ), που της άρεσε, το ...τραγούδησε με λα-λα-λα... και επέμενε να του βάλω λόγια στα σουηδικά. Έτσι συμμετέχει με το λα-λα-λα...
Σάββας
Καταπληκτική -και βέβαια αξέχαστη μέχρι τώρα- η βραδιά! Με απαστράπτουσες τις κολλητές φίλες Σουζάνα, Λαρίσα, Ανίτα, που ήταν στην πλατεία και αστειεύονταν μ' αυτούς που τις ...καμάκωναν και που μετά, με την υπόλοιπη παρέα, πήγαμε για μουσακά σ' ένα ημιυπόγειο εστιατοριάκι στο λαϊκό Söder (το Νότιο μέρος της Στοκχόλμης). Μετά κοιμηθήκαμε (σουηδικά) ξημερώματα.
*************************************************
Ο αυθάδης χρόνος (η κόπια εργασίας)
Θα σας προσφέρω, τώρα, τον "Αυθάδη χρόνο", από "Τα ετερόκλητα", στην πρώτη-πρώτη ηχογράφηση (ερασιτεχνική), που έκανα μόνος μου στο σπίτι μου, το 2005. (Με φουσκωμένα μάγουλα κάνω το πνευστό..., μην ξεγελαστείτε). Ξέρετε, ήθελα να έχω την ηχογράφηση και να την ακούω πολλές φορές, για να σχηματίζω σιγά-σιγά την εικόνα της ενορχήστρωσης. Έτσι δούλευα πάντα. Άρχισα τον Αύγουστο του 2005 και είχα το τραγούδι μαζί μου πηγαίνοντας στη Δράμα για συναυλία -αφιέρωμα στον Βαμβακάρη, 100 χρόνια από τη γέννησή του- στο εκεί Φεστιβάλ Νεολαίας. Παίζω κιθάρα και τραγουδάω ο ίδιος, οι δε δεύτερες μελωδίες παίχτηκαν "μετά" και ...επικολλήθηκαν (paste) ψηφιακώς. Μάλιστα, τότε δεν υπήρχε το 4ο στιχάκι "χορηγός, παρών και μύστης...". Πρώτοι που το άκουσαν ήταν ο Μάκης Παυλίδης , η αλησμόνητη Μπέμπα του και ο Γελαστός, στη Δράμα. Με συγκίνησαν.
Στη συνέχεια, αργότερα, μου "ήρθε" -επί τέλους- και το 4ο στιχάκι. Ήξερα, βέβαια, από την αρχή, στο σχεδιασμό των στίχων του τραγουδιού -αφού κάνω πάντα, πρώτα τα στιχάκια και μετά τη μουσική- ότι θα περιείχε "Ακάθιστο", "Επιτάφιο", "συντροφικότητα", "ερωτισμό". Αλλά δε μού βγήκε τον Αύγουστο, να το πάρω μαζί μου στο ταξίδι και να το ακούω...
Εδώ είναι τα δύσκολα!
Και είναι εδώ τα δύσκολα, γιατί έχω ένα αρκετά μεγάλο -τακτοποιημένο, θα έλεγα- αρχείο από ηχογραφήσεις με διάφορες δικές μου συνθέσεις, οι οποίες ηχογραφήσεις έγιναν είτε ερασιτεχνικά, είτε ...ημιεπαγγελματικά, ακόμα και κάτω από ...ηρωικές συνθήκες. Να προσθέσω και τις αλλοιώσεις που έχει επιφέρει ο χρόνος, γιατί για μεγάλο διάστημα -και πριν ψηφιοποιηθεί- το αρχείο αυτό υπήρχε μόνο σε κασέτες ή σε ταινίες. Αποτέλεσμα, λοιπόν, το υλικό αυτό να είναι μεν χρήσιμο για μένα ή έναν μουσικό, αλλά όχι για έναν μέσο ακροατή. Εννοώ ότι η μη προσεγμένη ερμηνεία -αφού στόχος ήταν μόνο η καταγραφή- σε συνδυασμό με την πρόχειρη ηχογράφηση, επιδρούν καταλυτικά στη μορφή του και το αλλοιώνουν, τουλάχιστον για τα αυτιά ενός μη ειδικού μουσικού. Βέβαια κάποιο μέρος από το αρχείο αυτό επιδέχεται ηχητικών "επιδιορθώσεων" και αυτό έγινε με τα 19 κομμάτια τα οποία περιέχονται στο βινύλιο "Διά ταύτα...", όπως και με το τελευταίο οργανικό από το σιντί "Τα ετερόκλητα" (όλα αυτά, μπορείτε να τα βρείτε εδώ στο "σάιτ"). Θέλω σίγουρα ν' ακούσετε κάποια κομμάτια από αυτό το υλικό, αλλά το ιδιαίτερο ψάξιμο και η μετέπειτα χρονοβόρα ηχητική επεξεργασία -που μερικές φορές ξεπερνάει κι αυτή στα 78-ρια με τα ρεμπέτικα τραγούδια- με κάνει να επαναλαμβάνω αυτό που είπα στην αρχή: Εδώ είναι τα δύσκολα!
Τέλος πάντων, θα σας βάλω τώρα κάποιο μικρό μέρος από το αρχείο, το οποίο στη συνέχεια θα αυξάνεται με την ...αναζήτηση, αλλά και την απαραίτητη επεξεργασία.
Η Συναυλία στο "Παλαί ντε σπορ", της Θεσσαλονίκης στις 29-4-1969
Στο πλαίσιο της χουντικής "Φοιτητικής εβδομάδας" του 1969, συμμετείχα στη μεγάλη συναυλία που δόθηκε στο "Παλαί ντε σπορ" (έτσι το λέγαν και το έγραφαν τότε). Η αλήθεια είναι ότι πριν τη Χούντα συμμετείχα ανελλιπώς στις "Φοιτητικές εβδομάδες" και με διάφορους τρόπους. Με τη Χούντα, έκανα πίσω... Αλλά όταν εκείνη τη χρονιά ήρθαν συμφοιτητές και γνωστοί από άλλες σχολές -κατά τα ...άλλα καλά παιδιά- και μού είπαν ότι θα είναι όλοι οι Θεσσαλονικείς νέοι τραγουδιστές και μάλιστα ΟΧΙ "σκυλάδες", επίσης πως θα μπορούσα να παίξω ελεύθερα ό,τι τραγούδι ήθελα χωρίς "υποδείξεις" (ήγουν λογοκρισία), το αποφάσισα. Συμμετείχαμε 31 (!) άτομα, μεταξύ αυτών και γνωστοί, όπως ο Μανόλης Μητσιάς, ο Γιάννης Αργύρης (που είχε τη μπουάτ "Εσπερίδες", στην Πλάκα), ο Δημήτρης Ζευγάς, η Αλέκα Μαβίλη, η Βάσω Μεσηνέζη, η Πέτρη Σαλπέα κ.ά. Το αδιαχώρητο στο "Παλαί", 8.000 ψυχές ήταν μέσα, δε μού 'χε ξανατύχει (...μαθαίνεις, όμως γρήγορα!).
Καλά τα πήγα εκείνο το βράδυ, πολύ καλά θα 'λεγα -είχα και κέφια...- με διάφορα αγαπημένα πρόσωπα στις κερκίδες, αλλά και κάποιες "επίσημες" χουντικές σκατόφατσες στην πλατεία, που με ερέθισαν και έτσι ...τους σέρβιρα "ειδικά" τραγούδια, τα οποία όμως ξεσήκωσαν το κοινό! Η συμφωνία με τους διοργανωτές ήταν να λέμε ένα ή δύο -εννοείται μετά από μεγάλο χειροκρότημα, δύο- τραγούδια. Είπα τελικά έξη! Ο παρουσιαστής Λάκης Συμεωνίδης με ανέβαζε συνέχεια στη σκηνή, ενώ πήγαινα να κατέβω μετά από κάθε τραγούδι. Θα τα ακούσετε όλα, μαζί με τα σχόλια του παρουσιαστή. Σας είπα, καλά τα πήγα κι έτσι μετά γέμιζε ασφυκτικά η "ΜΠΟΥΑΤ 107" που τραγουδούσα τότε. Να ένα απόκομμα από τον Τύπο της επόμενης μέρας.
 |
| "Εσπερινή ώρα", 30-4-1969 |
Σας λέω και δυο λόγια για κάθε τραγούδι. Τα τραγούδια ήταν όλα δικά μου (στίχοι και μουσική) εκτός από δύο περιπτώσεις στίχων, που θα αναφερθούν στην ώρα τους. Ξεκίνησα με "Τα έξη παιδιά", από το LP "Δωμάτιο", το οποίο είχε κυκλοφορήσει την προηγούμενη χρονιά, το 1968, και το ...πρόβαλλα.
Τα έξη παιδιά
"Ο Ανέστης ο μπεκρής", το οποίο (αν θυμάμαι καλά) ακούστηκε δημόσια για πρώτη φορά. Δε φωτογραφίζω κανένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά περιγράφω αφαιρετικά έναν άκακο, ευαίσθητο και ονειροπόλο ανθρωπάκο, ο οποίος όμως ήταν "αριστερός" και η έλλειψη του "Ε" ("Ε"θνικόφρων) από τον φάκελό του, τού χάλασε τη ζωή... και έτσι κατέφυγε στο κρασί! (Λυπάμαι πολύ, αλλά έχω ξεχάσει το όνομα του νεαρού που έπαιζε μπουζούκι).
Ο Ανέστης ο μπεκρής
Το πιο γνωστό και αγαπητό τραγούδι από το "Δωμάτιο", το οποίο είχε και τη θέση του στο ραδιόφωνο, ήταν ο καρσιλαμάς (περίπου...) "Στην Άνω Τούμπα". Τους στίχους έγραψε ο πολυτάλαντος Φίλιππος Κούκουνος. Θυμάμαι που ερχόντουσαν στη μπουάτ κάποιοι που μού συστήνονταν σαν ΠΑΟΚ-τζήδες και ζητούσαν επίμονα να το ακούσουν.
Στην Άνω Τούμπα, Στίχοι: Φ. Κούκουνος
Το τραγούδι "Η Κυρία" είχε πολύ πέραση στη μπουάτ, αφού είχε διαδοθεί το -κρυμμένο- μυστικό του. "Κυρία" ήταν η "Ασφάλεια", τέλος πάντων ο "ασφαλίτης" που ταλαιπωρούσε όσους δεν ήταν στην ίδια "ομάδα" μ' αυτόν και το σινάφι του.
Η Κυρία
"Τα αραπάκια" έχουν την ιστορία τους. Κατ' αρχήν, οι στίχοι είναι του πανέξυπνου Στέφανου Ρικούδη, φοιτητή -τότε- της οδοντιατρικής, πολύ καλού φίλου μου, αναπόσπαστου μέλους της στενής παρέας, με ...ακραίο χιούμορ ενίοτε (μέχρι και τα μουστάκια του είχε βάψει μπλε, κάποια φορά) και αθεράπευτα ερωτιάρη για όσο -και μόνο- διάστημα ήταν καψούρης. Ερχόταν, λοιπόν, στην μπουάτ και συχνά μου έφερνε στιχάκια που είχε γράψει ακόμα και το ίδιο απόγευμα, τα οποία είχαν πάντα μία επικαιρότητα, όπως για παράδειγμα η "Μηνιγγίτιδα". Κάποια στιγμή, προς το τέλος της βραδιάς, ανέβαινε και αυτός στο πάλκο, τα απήγγελε, εγώ με την κιθάρα έλεγα κάνα στιχάκι μελοποιημένο στο πόδι, χόρευε κιόλας στο μικρό πάλκο, έλεγε συνέχεια τραγουδιστά "τιάραμ, τιάραμ..." και ο κόσμος πολύ το είχε αγαπήσει το όλον. Να, εδώ, μια χαρακτηριστική φωτογραφία.
 |
Ο Στέφανος χορεύων πάνω στο μικρό πάλκο της "107'' και άδων το "τιάραμ, τιάραμ..."
(Είχα πει σε μια γκόμενα που τη γούσταρε και τη γυρόφερνε -όταν αυτή με ρώτησε τι είναι αυτό το "τιάραμ"- ότι πρόκειται για ένα νανούρισμα βυζαντινό με το οποίο τον κοίμιζε η γιαγιά του που είχε καταγωγή από τους Παλαιολόγους, -αλλά αμέσως πρόσθεσα και τους ...Κατακουζηνούς, όταν είδα ότι άνοιξε από έκπληξη το βαμμένο στοματάκι της. Η ...έτσι το "έφαγε" το ...παραμέθε και μετά ο άλλος -με τη σειρά του- την "έφαγε" ξεκοκαλίζοντάς την με την ησυχία του. Ναι, αλλά αργότερα όταν ...ξε-αύτωσε, για να ξεμπλέξει, έκανε τον τρελό εφευρέτη της ...μελισσοκομίας!)
|
Να κι ένα σύγχρονο ...αλίευμα από το διαδίκτυο για την μπουάτ "107".
 |
| Δεν αποτολμάω να ονοματίσω τα άτομα της φωτογραφίας (τουλάχιστον κάποια) γιατί φοβάμαι μήπως αποδειχτώ ...ξεχασιάρης! |
Χαλαρώσαμε, αλλά αλλιώς δεν έχει νοστιμάδα... Ένα βράδυ, που λέτε, μου έφερε ένα χαρτί με "Τα αραπάκια". Ενθουσιάστηκα όταν διάβασα τους στίχους, του είπα ότι θέλω να το μελοποιήσω κανονικά με τη ησυχία μου. Μετά τη μπουάτ, στο σπίτι μου -στο κουζινάκι, που δεν είχε δίπλα υπνοδωμάτια- βάζοντας κι ένα πανί κάτω από τις χορδές της κιθάρας για να μην ακούγεται, μέχρι να ξημερώσει το έφτιαξα. Το ηχογράφησα μάλιστα -ψιθυριστά- στο GRUNDIG TK-14, με τα καρούλια.
Έγινε πολύ αγαπητό το κομμάτι, το ζητούσαν παντού επίμονα, μέχρι και σε μια ταβέρνα, στα Βασιλικά, που είχαμε πάει παρέα, μου έφεραν μία κιθάρα και ...το είπα. Το τραγουδούσαν διάφοροι σε μπουάτ, ακόμα και στην Αθήνα. Με ρωτούσαν πού να το βρούνε, αλλά -φυσικά- δε γινόταν τότε να βγει σε δίσκο...
Τα αραπάκια, πάντως, συμβόλιζαν το λαουτζίκο, τα κροκοδειλάκια τους χουνταίους "επιβήτορες" και ο "σερίφης με τα μουστάκια" τον εκδικητή. (Κάποιοι ρωτούσαν μήπως αυτός ήταν ο Στάλιν, για να εισπράξουν ένα ατελείωτο "μπρρρρρρρ").
Τα αραπάκια, Στίχοι Σ. Ρικούδης
"Η εξομολόγηση της παρθένας", ήταν ένα τραγούδι για την υποκρισία της Εκκλησίας και την άριστη -πάντα!- σχέση της με την εξουσία (και αντιστρόφως...).
Η εξομολόγηση της παρθένας
***********************************************************************
Η συναυλία στο θέατρο κινηματοθέατρο "Ορφέας", Αθήνα, στις 17-5-1970
Κι αυτή ήταν μία νεανική συναυλία με διάφορες συμμετοχές, ούτε σύγκριση όμως με αυτήν της Θεσσαλονίκης, κυρίως στην ποιότητα. (Πολύ ...γραβατωμέη καλλιτεχνικώς, ρε παιδί μου!). Η πιο συμπαθής συμμετοχή, ήταν αυτή της Δέσποινας Γλέζου. Καλά πήγα κι εκεί, πάλι είπα τα πιο πολλά τραγούδια με τα "μπιζαρίσματα" του κοινού, όμως η αρχή ήταν κάπως επεισοδιακή. Βγήκα πρώτα εγώ με την κιθάρα μου, φορώντας καρέ πουκάμισο και τζιν, κάτι που δε φαίνεται να άρεσε και τόσο στον παρουσιαστή. Αλλά όταν σε λίγο βγήκε ο πιανίστας που θα έπαιζε μαζί μου, ο ικανός και συμπαθέστατος Τάκης (Δημήτρης) Αναστασίου, το πράγμα πήρε άσχημη τροπή. Κι αυτό γιατί ο Τάκης βγήκε στη σκηνή με τσιγάρο στο στόμα, με "μαστούρικο" μπλαζέ ύφος και ένα σατανικό χαμόγελο, απορίας άξιο το πώς δε του έπεφτε το τσιγάρο... Ο παρουσιαστής προσπάθησε να τον ...συνεφέρει αλλά ο Τάκης αδιαφορούσε και αρνιόταν να σβήσει το τσιγάρο, εγώ γελούσα του κερατά και χτύπαγα ακόρντα στην κιθάρα μου, το κοινό το είχαμε κερδίσει αφού γέλαγε κι αυτό, χειροκροτούσε και φώναζε "μπράβο" και "οοο", τελικά ο Τάκης πείστηκε να σβήσει το τσιγάρο κι έτσι άρχισε η παρουσίασή μας από τον κομφερανσιέ (τρομάρα του) και το πρόγραμμά μας.
 |
Δεν του άρεσε του παρουσιαστή το λουκ μας (εγώ ...σεμνός, ούτε τα μανίκια δεν είχα ανεβάσει κι ο Τάκης με κρεμ μπουφανάκι και σοβαρότατος), ενώ απ' την άλλη ο ίδιος ήταν 1 1/2 αηδία (μία αηδία και μισή), σαν "κοράκι" ακριβής κηδείας, αλλά σε χρώμα καφέ... ή σαν χαλασμένο και λιωμένο παγωτό σοκολάτα! Πολύ γνωστός -θυμάμαι- ήταν, αλλά έχω ξεχάσει πώς τον λέγανε.
|
Η ηχογράφηση του δικού μας, αποκλειστικά, μέρους σ' αυτήν τη συναυλία, έγινε ερασιτεχνικά από κάποιον γνωστό μας με το "όρθιο" και ασήκωτο, καρουλο-μαγνητόφωνό του, Φίλιπς νομίζω. Ηχογραφούσε ο άνθρωπος με το μικρόφωνο δίπλα σ' ένα μεγάφωνο... (δε μπόρεσε να γράψει "εσωτερικά" από την κονσόλα). Αποτέλεσμα ήταν ένας κακός ήχος, αλλά το χειρότερο είναι ότι έχει τονιστεί πάρα πολύ το σίγμα μου στο τραγούδι λες και ...τσέβδιζα ή λες και μου λείπανε μπροστινά δόντια! Το ηχογράφημα, ψηφιοποιημένο, πήγε στην "εντατική" αλλά δυστυχώς δε βγήκε πολύ βελτιωμένο, στο σημείο αυτό. Τέλος πάντων, έτσι για ...ιστορικούς λόγους, σας βάζω -κατά σειρά- τα τέσσερα τραγούδια που παίξαμε, ελπίζοντας μελλοντικά η τεχνολογία να βοηθήσει περισσότερο.
Στην Άνω Τούμπα, Στίχοι: Φ. Κούκουνος
"Το πειρατικό", σε στίχους Νίκου Καββαδία. Ο ποιητής το έχει ονομάσει "Αρμίδα" στη συλλογή του "Πούσι" (1947). Ένιωσα μεγάλη χαρά και κάτι σαν ...υπερηφάνεια (;), όταν έμαθα ότι ήμουν ο πρώτος που μελοποίησε Καββαδία. Ήταν "φρέσκο" κομμάτι, ούτε καν την ενορχήστρωση είχα σκεφτεί, και σκέφτηκα να το παίξω για πρώτη φορά δημόσια σ' αυτήν τη συναυλία. Την επόμενη χρονιά μπήκε στο "Επεισόδιο". Δείτε ΕΔΩ.
Το πειρατικό (Αρμίδα), Στίχοι: Ν. Καββαδία
"Τουρίστες", μια παρωδία για κάποιους ξένους τουρίστες της εποχής, που ερχόντουσαν στην Ελλάδα από πλούσιες χώρες, αλλά οικονομικά "ξεβράκωτοι" και εμφανισιακά ...βαπτισμένοι στην κολυμβήθρα του Woodstock! Έχει κι άλλες σπόντες, ανάλογα πώς τις "διαβάζει" κανείς. Κι αυτό το τραγούδι παρουσιαζόταν δημόσια για πρώτη φορά και -επίσης- μπήκε στο "Επεισόδιο". Δείτε κι ΕΔΩ.
Τουρίστες
Τα αραπάκια, Στίχοι Σ. Ρικούδης
Να τελειώσω με κάτι σπαρταριστό. Μετά τη συναυλία (θυμίζω, είμαστε στα 1970, στο μέσον της Χούντας) με πλησίασε ένας αξιωματικός της αστυνομίας και μου λέει με ευγένεια ότι περιμένει για μένα μία λιμουζίνα της αστυνομίας για να με πάει στο σπίτι μου. Εγώ αμέσως σκέφτηκα ότι αυτό θα ήταν ένας ...ευγενής τρόπος για να πάμε στη Μπουμπουλίνας, όπου θα με ...ρωτούσαν για τα "αραπάκια με τα μαύρα κωλαράκια", για τα "χασισωμένα πειρατικά" και για τους τουρίστες που "πηδιούνται στη λιακάδα...", που είχαν ξεσηκώσει και το κοινό της συναυλίας! Του δικαιολογήθηκα ότι υποσχέθηκα να φύγω μαζί με την παρέα μου, να πάρουμε και το βαρύ μαγνητόφωνο και τέλος πάντων να μην ...τον ενοχλήσουμε. Αυτός επέμενε να έρθει όλη η παρέα στο αυτοκίνητο κι αν δε χωράει -είπε- θα βρεθεί κι άλλο. Διέταξε τον οδηγό να σηκώσει το μαγνητόφωνο και να μας πάει όπου θέλουμε, μάλιστα μού έκανε χειραψία φεύγοντας. Τι να κάνουμε; Περάσαμε όλοι -νομίζω έξη άτομα- στη ...λεμοζίνα, και ο δυστυχής οδηγός μετέφερε το πολλών ...οκάδων μαγνητόφωνο στο πορτμπαγκάζ. Πήγαμε πρώτα το μηχάνημα στο σπίτι του ιδιοκτήτη του και μετά παρακαλέσαμε τον οδηγό να μας πάει σε μια ταβέρνα. Το έκανε με καλή διάθεση κι όλα πήγαν πρίμα. (Βέβαια, καλού-κακού, είχαμε βάλει δίπλα του το κορίτσι με το κοντύτερο φόρεμα στην παρέα).
**********************************************************************
Η συναυλία στο "Teatern 9", Στοκχόλμη, 4-9-1977
Πρόκειται για μία συμμετοχή μου στη συναυλία "Internationell Folkmusik", στο θέατρο "Teatern 9", στη Στοκχόλμη, σχεδόν πάνω στα νερά του Slussen . Πήγα με το συγκρότημά μου "Anonym '77" ("Οι Ανώνυμοι του 1977"), που το αποτελούσαν οι: Krister, Olle, Dag, Eva, ο Γιάννης ο Μάγος, Yrja, Anna και εγώ. Να σας πω εδώ, κάτι σημαντικό. Ότι δηλαδή σ' αυτή συναυλία συμμετείχαν αλλοεθνείς -δηλαδή μουσικοί και τραγουδιστές από πολλές χώρες- που ζούσαν στη Στοκχόλμη. Μαζί βέβαια και με κάποιους Σουηδούς. Α! και επ' αμοιβή! Για να γίνω και λίγο ...κακός, έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο στα ...ημέτερα "ύδατα"; (Ντροπή μας, και μόνο. Θα έλεγα ντροπή ...ψωρολακόστενα). Ξέχασα! Και με είσοδο 10 κορώνες περικαλώ, αξίας -τότε- όσο περίπου 10 ευρώα σήμερα. Όχι λαϊκίστικα και ύποπτα "δημόσια" (Χ)εστιβάλ, με δωρεάν είσοδο, με τις μίζες να πηγαίνουν σύννεφο και κανένας να μη μιλάει...
Παίξαμε, εκείνη τη μέρα, τη "Χοντρή γιαγιά" (το τραγούδι υπάρχει με τρία όργανα στο LP "Διά ταύτα...", κλικ εδώ). Στο θέατρο ακούστηκαν επτά όργανα.
Πριν αρχίσουμε, η 12-χρονη (Γερμανοσουηδέζα) κόρη του Olle (Γερμανός), διάβασε μετάφραση των στίχων στα σουηδικά. Πολύ ωραία στιγμή, κάναμε αμέσως τη ...διαφορά! Να τα στιχάκια στα ελληνικά.
ΧΟΝΤΡΗ ΓΙΑΓΙΑ (Στον Μάνο Χατζιδάκι)
Στίχοι-μουσική: Πάνος Σαββόπουλος
Μεγάλη μου χοντρή
γιαγιά, που μ’ έπαιρνες στην αγκαλιά
και παραμύθια
μάζευες , πώς ν’ αγαπώ μου μάθαινες.
Μα ήρθαν φοβεροί
ληστές, σταλμένες κούκλες με κλωστές
από το χέρι μ’
έσερναν κι από κοντά σου μ’ έπαιρναν
Είδα γιορτές,
πλήθη, μουσικές, τοίχους με μπογιές και
παρελάσεις,
μάγος τρανός μ’
άγρια ματιά του δρόμου τα παιδιά
καθοδηγάει.
Με τον καιρό
σιγά-σιγά, απόχτησ’ άλλη μια γιαγιά,
σα γλειφιτζούρι
ήταν γλυκιά, μα όμως ευκαιριακιά.
Γυρνάω, τρέχω
σαν τρελός, κοντά σου έρχομαι σκυφτός
κι όλα του δρόμου
τα παιδιά μου βάζουνε τρικλοποδιά.
Τώρα μεγάλη μου
γιαγιά. κρυώνεις και φοράς γυαλιά!
Κι εγώ μικρός
κι ανήμπορος στα παραμύθια….
 |
| Αξέχαστη εμπειρία, ήταν η συναυλία στο "Teatern 9" στο δρόμο Roslagsgatan 18. Από κάθε άποψη! |
(Μη ...βρίσετε, σας παρακαλώ, για την ποιότητα της ηχογράφησης). Όταν μάθαμε ότι δε θα ηχογραφούνταν η συναυλία, ένας φίλος μου -ο Arne- προθυμοποιήθηκε να φέρει το φορητό του κασετοφωνάκι και να ..δράσει την κατάλληλη στιγμή. Το λέω αυτό, γιατί μόλις τελείωσαν οι μουσικοί που έπαιξαν πριν από μας, ο Arne πήγε κι έστησε το κασετοφωνάκι του στο μέσον του πάλκου, μπροστά-μπροστά. Πριν του πει οτιδήποτε ο γλυκύτατος Φιλανδοσουηδός παρουσιαστής, ο Arne του φώναξε, δείχνοντάς μας "De ska mörda mig..." (ήγουν "Αυτοί θα με ...σκοτώσουν!). Κι ο άλλος άνοιξε τα χέρια του και του χαμογέλασε... (Όχι σαν τον προηγούμενο ...μούργο). Τέλος πάντων, από ένα μαγνητοφωνάκι που ηχογραφεί εφτά νοματαίους να παίζουν, δεν πρέπει να περιμένετε πολλά πράγματα. Όσοι παίξαμε, τη θεωρούσαμε "ντοκουμέντο" αυτή την ηχογράφηση. Μάλιστα ...ζήλευαν οι αλλοεθνείς φίλοι μας μουσικοί και τραγουδιστές, κυρίως οι ωραίοι τύποι Χιλιανοί, (αχ! η τραγουδίστριά τους, μια μελαχρινή παραδεισένια "κόλαση"...). Εν παρενθέσει, κάτι σπαρταριστό με τους Χιλιανούς φίλους. Όταν, λοιπόν, συναντούσαν κάποιον της μουσικής μου παρέας -συνήθως στο "Bokkaffe" της Drotnngsgatan- τον ρωτούσαν για μένα σε ...ισπανοσουηδικά, ως εξής:"Var är ...l' otro tipo el?" (Πού είναι ο άλλος ο τύπος;).
Χοντρή γιαγιά
Φάγαμε μακρύ χειροκρότημα -μετά τη "Χοντρή γιαγιά- κι έτσι "αναγκαστήκαμε" (δηλαδή, τραβάτε με κι ας κλαίω...) να παίξουμε και δεύτερο κομμάτι. Διάλεξα το "Σάββας" (έχει εκδοθεί κι αυτό στο LP "Διά ταύτα...", κλικ εδώ). Πρόκειται για κομμάτι οργανικό, τρίσημο στο ρυθμό (δηλαδή βαλσάκι), το οποίο ξεσήκωσε το κοινό που χτυπούσε ρυθμικά παλαμάκια, ενώ και κάποιοι σηκώθηκαν και χόρευαν στους διαδρόμους της αίθουσας. Εμείς, από ένα σημείο και πέρα αυτοσχεδιάζαμε για να μη διακόψουμε το ...κοινό. Από 5 -περίπου- λεπτά που είναι η διάρκειά του, το υπερδιπλασιάσαμε! Μόνο που ο Arne με το κασετοφωνάκι, μόλις τελείωσε η "Χοντρή γιαγιά", την έκανε για να πάρει το γιό του από κάποια "δραστηριότητά" του (Ishokey?). Ούτε όλα τα χειροκροτήματα που μας χάρισαν, έγραψε! Όμως θα σας βάλω μία ηχογράφηση του "Σάββας" η οποία έγινε κατά τη διάρκεια μιας πρόβας, με την ίδια ορχήστρα, στο σπίτι μου στο Lappis. Έτσι, ακριβώς, το παίξαμε στη συναυλία, μόνο που "λείπουν" οι αυτοσχεδιασμοί, τα ρυθμικά παλαμάκια και οι φωνές... Για διάφορους λόγους, που εξηγώ στο ένθετο του LP "Διά ταύτα...", το κομμάτι αυτό δεν έχει στιχάκια. Όμως η Yrja (...μετρ στην ερμηνεία τζαζ και μπλουζ), που της άρεσε, το ...τραγούδησε με λα-λα-λα... και επέμενε να του βάλω λόγια στα σουηδικά. Έτσι συμμετέχει με το λα-λα-λα...
Σάββας
Καταπληκτική -και βέβαια αξέχαστη μέχρι τώρα- η βραδιά! Με απαστράπτουσες τις κολλητές φίλες Σουζάνα, Λαρίσα, Ανίτα, που ήταν στην πλατεία και αστειεύονταν μ' αυτούς που τις ...καμάκωναν και που μετά, με την υπόλοιπη παρέα, πήγαμε για μουσακά σ' ένα ημιυπόγειο εστιατοριάκι στο λαϊκό Söder (το Νότιο μέρος της Στοκχόλμης). Μετά κοιμηθήκαμε (σουηδικά) ξημερώματα.
*************************************************
Ο αυθάδης χρόνος (η κόπια εργασίας)
Θα σας προσφέρω, τώρα, τον "Αυθάδη χρόνο", από "Τα ετερόκλητα", στην πρώτη-πρώτη ηχογράφηση (ερασιτεχνική), που έκανα μόνος μου στο σπίτι μου, το 2005. (Με φουσκωμένα μάγουλα κάνω το πνευστό..., μην ξεγελαστείτε). Ξέρετε, ήθελα να έχω την ηχογράφηση και να την ακούω πολλές φορές, για να σχηματίζω σιγά-σιγά την εικόνα της ενορχήστρωσης. Έτσι δούλευα πάντα. Άρχισα τον Αύγουστο του 2005 και είχα το τραγούδι μαζί μου πηγαίνοντας στη Δράμα για συναυλία -αφιέρωμα στον Βαμβακάρη, 100 χρόνια από τη γέννησή του- στο εκεί Φεστιβάλ Νεολαίας. Παίζω κιθάρα και τραγουδάω ο ίδιος, οι δε δεύτερες μελωδίες παίχτηκαν "μετά" και ...επικολλήθηκαν (paste) ψηφιακώς. Μάλιστα, τότε δεν υπήρχε το 4ο στιχάκι "χορηγός, παρών και μύστης...". Πρώτοι που το άκουσαν ήταν ο Μάκης Παυλίδης , η αλησμόνητη Μπέμπα του και ο Γελαστός, στη Δράμα. Με συγκίνησαν.
Στη συνέχεια, αργότερα, μου "ήρθε" -επί τέλους- και το 4ο στιχάκι. Ήξερα, βέβαια, από την αρχή, στο σχεδιασμό των στίχων του τραγουδιού -αφού κάνω πάντα, πρώτα τα στιχάκια και μετά τη μουσική- ότι θα περιείχε "Ακάθιστο", "Επιτάφιο", "συντροφικότητα", "ερωτισμό". Αλλά δε μού βγήκε τον Αύγουστο, να το πάρω μαζί μου στο ταξίδι και να το ακούω...
Τέλος πάντων, η τελευταία φορά που άλλαξα κάτι στην ηχογράφηση -με το 4ο στιχάκι πλέον μαζί- ήταν στις 15-10-2005.
Ο αυθάδης χρόνος - Πάνος Σαββόπουλος, Αύγουστος-Οκτώβριος 2005
*************************************************
Τρίτη, 7 Φεβρουαρίου 2017
Λουκιανός Κηλαηδόνης! (από σήμερα) απών!
Γνωριστήκαμε στη Θεσσαλονίκη, στο Πολυτεχνείο (ΑΠΘ). Αυτός στους Αρχιτέκτονες, εγώ στους Μηχανικούς. Μας έφερε κοντά -κάναμε πολύ στενή παρέα, τότε- η μουσική, η αισθητική, η ποίηση, το (εκχυλίζον) χιούμορ, η αντιπάθεια στο "δεδομένο'' και κυρίως η ελεύθερη σκέψη. Αλλά και άλλα τινά... Ήταν αυτός -όπως και ο Γιάννης Βαλσαμάκης με τον Κώστα Υφαντή (αμφότεροι "απόντες")- που έπαιξε στο πιάνο τα πρώτα μου τραγουδάκια.
Έτσι, εις μνήμην, σας αναρτώ δύο φωτογραφίες της δεκαετίας του 1960 και μία ηχογράφηση από τότε -θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και η ...πρώτη-πρώτη του Λουκιανού! Είναι το τραγούδι μου "Το άσπρο περιστέρι", γραμμένο για μια εκδήλωση-αφιέρωμα στην ειρήνη και εμπνευσμένο από τις δολοφονίες των Γ. Λαμπράκη και Σ. Πέτρουλα, που οργάνωσε και εκτέλεσε η τότε ...σακάτικη δημοκρατία μας. Η ηχογράφηση έγινε ερασιτεχνικά, με το όρθιο πιάνο της ΧΑΝΘ. Παίζει ο Λουκιανός και τραγουδάω εγώ. Το κομμάτι "βγαίνει" από το αρχείο μου στο κοινό για πρώτη φορά, με τις σκέψεις μου για τις καλύτερες αγκαλιές του με τους αγγέλους.
 |
| (Με μια και μόνο χρονική ...φλασιά κι οι δεκαετίες παραμερίζουν ατάκτως!) |
Το άσπρο περιστέρι (Π. Σαββόπουλου), στο πιάνο ο Λουκιανός Κηλαηδόνης
Να συμπληρώσω, ότι ο Λουκιανός έπαιξε πιάνο στα τέσσερα πρώτα-πρώτα δισκογραφημένα (σε δύο 45-ρια) τραγούδια μου, από την εταιρεία "Λύρα".
1. Τα πουλιά πετούσαν, 1965
2. Άκου μικρό μου ταίρι, 1965
3. Ο χαμός, 1966
4. Μικρή αγαπημένη, 1966
Ο Κλέαρχος Τσαουσίδης στέλνει φωτογραφία για τον Λουκιανό, με σχόλιο
Ο καλός φίλος Κλέαρχος Τσαουσίδης, γνωστός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος, μου έστειλε τα εξής, με αφορμή το "φευγιό" του ...Λούκη μας, που σαφώς έχουν τη θέση τους εδώ! (Κλέαρχε, με ευχαριστίες...).
Στα χρόνια της δικτατορίας, ο Λουκιανός έγραψε τη μουσική για τη "Φαύστα" του Μποστ που ανέβασε -το 1972- στο θέατρο "Αμαλία" της Θεσσαλονίκης το Θεατρικό Εργαστήρι της "Τέχνης".
 |
| (Φωτογραφία του μακαρίτη Βασίλη Μποζίκη) |
Στη φωτογραφία, σε πρόβα: ο Λουκιανός στο πιάνο, από πάνω του ο σκηνοθέτης Γιώργος Εμιρζάς (έχει χρόνια που πέθανε) και από αριστερά η Σοφία Φιλιππίδου, η Ρούλα Πατεράκη, ο Βύρων Τσαμπούλας και ο Κώστας Γακίδης. Επαιζαν ακόμη ο Στέλιος Γούτης, οι αδερφοί Παπαδημητρίου, η τότε γυναίκα του Γακίδη κ.ά. Σαν χτες...
************************************************
